AJURVEDSKA TERAPIJA KOJA U CENTRU IMA PACIJENTA: PRISTUPI I NAČINI PRIMJENE
Indijski Žurnal Istorije Nauka, 47.2 (2012) 281-286
(25. Februar 2012)
Aspekti primjene Ajurvede predstavljeni su na psnovu praćenja učinka ove drevne medicine u liječenju brojnih bolesti. Ajurveda je bogata brojnim terapeutskim tehnikama za različitu prirodu bolesti npr.biološku, hemijsku, fizičku, socijalnu, kulturalnu, ekonomsku, genetsku i bihevijoralnu.
Uvod
Ajurveda je holistička nauka o životu, sa pristupom koji u centru ima pacijenta, te omogućuje savršeno zdravlje otklanjajući sve patogenetske faktore iz domena fiziologije i psihologije. Vjekovima je Ajurveda bila baklja nade u tretiranju bolesti nepoznatog porijekla, koja izbjegava jña–nam (čulno saznanje), i koja je duboko ukorijenjena u suprotno, nemjerljivo i neprimijetno.
Ajurveda, kao izdanak Atarvaveda, dijeli oblasti Vedas na opšte a Atravaveda na pojedinačne. Vedas su najstarije riznice mudrosti koje objedinjavaju objektivno, subjektivno i intuitivno saznanje. Njih nije stvorio čovjek. Tu ne postoje eksponenti, samo oni koji slušaju ili traže, i njima se znanje daje u skladu sa onim što im je potrebno.
Vedski koncept je jedinstven u prirodi; on je izvan prostora i vremena. Kao izdanak Atarvavede, vedska epistemologija i kosmologija je sastavni dio Ajurvede.
in sadarsƒanas – sankhya, yoga, nyaya, vaisƒes. ika, purva mīmamsa, i
uttara mīmamsa – primjenjive su u Ajurvedi. Vedski sistemi saznanja zapovijedaju pravilno razumijevanje i primjenu ove nauke o životu. Samo tako saznanje postaje Vaidika (povezano sa Vedas). Ovo filozofsko uteeljenje Ajurvede čini je normativnom zdravstvenom naukom, koja nalaže povezanost socijalnog i etičkon načina života, kao neizbježne za zdravlje (sva-sthya).
Filozofsko utemeljenje Ajurvede objašnjeno brahmanda-pindanda nyaya, odnosom između makrokosmosa (brahmanda) i čovjeka, tj mikrokosmosa (pindanda). Cijela struktura ove nauke o životu zasnovana je na čvrstom teorijskom temeljuu ovog jedinstvenog vedskog principa.
Teorije Ajurvede u dijagnostici, prognozi i liječenju
Prema Ajurvedi, ljudsko zdravlje je rezultat dinamičke ravnoteže koju čine vāta, pitta and kapha, drugačijim imenom Tridoṣas. Manifestacija bilo koje bolesti rezltat je poremećaja Tridoṣas, bilo da je to invididualni poremećaj ili kombinacija različitih nepravilnosti. Vāta je osnova unutrašnjih i spoljašnjih funkcija tijela. Kontrološe disajne i digestivne funkcije, kao i cirkulaciju i funkciju lučenja, počev od nivoa ćelija pa sve do funkcije samih organa. Pitta posreduje prilikom hemijskog pretvaranja supstanci hrane u vitalne supstance ljudskog sistema. Pod kontrolom drži sve biohemijske procese u organizmu.
Ona je uvijek povezana sa razmjenom toplote, rezultira transformacijom svarenih supstanci hrane u organska jedinjenja. Kapha znači procese razvijanja i ojačavanja ljudskog sistema.
Ukratko, sve funkcije ljudskog tijela svode se na „vitalizaciju materije i materijalizaciju života“. Ovo su simlutani procesi. Tridoṣas kontroliše i uspostavlja ravnotežu i daruje zdravlje. Kada nema ravnoteže, to uzrokuje nastanak bolesti, i obrnuto.
Osnovna dužnost ljekara Ajurvede je da ponovo uspostave tu ravnotežu. Linga je simptom za poremećaj doṣas. Auṣadha su mjere propisane od strane ljekara zasnovane nadoṣa vaiṣamyam (poremećajdoṣas) da se ponovo uspostavi doṣa sāmyam (ravnoteža doṣas).Ovaj proces se zove thenidānaparivarjanam (iskorjenjivanje uzroka i posljedice).
Najnapredniji način dijagnostike u Ajurvedi je Nadīparīksa (pregled pulsa). Time se u potpunosti dolazi do saznanja o patogenezi, koja obuhvata genetske, predisponirajuće i ponavljajuće faktore.
Nadīparīksa sužava mogućnosti dijagnostifikacije, svodeći ih na minimum. To znači izbjegavanje nepotrebnih istraživanja i ispitivanja. Takođe, pregled pulsa omogućava i precizno davanje prognoze.
Puls – „orkestar života“, pokazuje stanje embriona u majčinoj utrobi, neonatalni stadijum i djetinjstvo, prijatne i neprijatne periode pacijentovog života, zdravstveno stanje iz prošlosti do toga dana kada se sam pregled vrši; psihološko i emocionalno stanje pacijenta, na koga pacijent liči; kognitivna snaga i pregled pulsa tokom spavanja u vitalnim danima (dan rođenja, lunarni dan) mogu dovesti do saznanja o prethodnom životu, takođe. Nadīparīksa ima vodeću ulogu i u unapređenju zdravlja.
Aplikativni potencijali Ajurvede
Autor, kao član Datreja Tekovine (najstarija postojbina Ajurvede), i kao praktičar klasične medicine, izdvaja nekoliko bolesti nepoznatog porijekla, označene kao rijetke, i neizlječive u sferi moderne medcine, a koje Ajurveda uspješno tretira (tačnije, autor lično).
Detalji o liječenjima ovih bolesti biće objavljeni u budućim publikacijama.
Oblasti raznih oboljenja:
- Multipla skleroza je nepredvidiva bolest sa neurološkim poremećajem kod mladih odraslih ljudi, koja se definiše kao benigna, ali sa onemogućavajućim i razornim simptoima. Ova bolest, koja preovladava na zapadu, uzima maha i u istočnom području. Za nju moderna medicina nema lijeka.
- Atipični hemolitički uremijski sindrom – hemolitička anemija i hemolitički uremijski sindrom koji mogu biti genetski, stečeni ili idiopatski, karakterišu se kao fatalni hematološke i nefrološke komplikacije. Za ovaj poremećaj moderna medicina nema adekvatan tretman.
- Virusna oboljenja kao Čikungunja, denga groznica fever i ostale pojavljivale su se u proporcijama epidemije. Ova oboljenja rezultiraju višestrukim poremećajima, kao i smrtnošću. Nacionalni Institut za zdravlje (NIH), SAD, označio je čikungunju kao rijetko oboljenje
- Guillian Barré Sindrom je autoimuni poremećaj. Karakteriše se kao paraliza u usponu, u trajanju od par sati do nekoliko sedmica. Liječenje u okvirima moderne medicine je izuzetno skupo, a često i neučinkovito.
- Hemohromatoza je nasledno oboljenje jetre koje vodi do abnormalnom nakupljanju gvožđa u organima, što rezultira toksičnošću, cirozom jetre, slabljenjem srca, dijabetesom i smrću. Ova bolest, dominantna na zapadu, nema potpunog lijeka u modernoj medicini. Proces liječenja je opasan, azhtijeva rutinsko puštanje krvi, ima neprijatne neželjene efekte i čini život nesrećnim.
- Sarcoidoza je abnormalno ponašanje imunog sistema usljed specifičnog upalnog procesa. To dovodi do fatalnih ishoda fukcije vitalnih organa, kao što su pluća, srce, nervni sistem, jetra i bubrezi. Moderna medicina u liječenju koristi kostikosteroide, sa velikom šansom za povraćaj bolesti u periodu od tri godine. U slučajevima gdje je bolest napredovala, može doći do trajne fibroze pluća.
- Hronične obstruktivne boelsti pluća (COPD) / Međuprostorne bolesti pluća (ILD)/ opstruktivna apnea sa pojavim hroničnog bronhitisam je na četvrtom mjestu po izazivanju smrtnosti u SAD, i karakteriše se kao progresivna smetnja u disanju. U modernoj medicini nema lijeka
- Dijabetes i mikro-vaskularne komplikacije
- Aplastična anemija
U svim ovim slučajevima moderna medicina može obezbijediti samo simptomatsko liječenje, sa velikom mogućnošću ozbiljnih komplikacija.
Mnogo je bolesti za koje moderna medicina nema adekvatan tretman, a koje mgu biti liječene Ajurvedom. Ajurveda ima zamjenu i za antibiotike. Ajurveda ima i veliki doprinos u liječenju malignih bolesti, preventivnoj onkologiji i palijativnom liječenju. Trenutno imamo više od sedam hiljada sindroma – naravno mnogo više će ih biti u budućnosti. Povećanje otpornosti bakterija, u poslednje vrijeme, je još jedna velika prijetnja ljudskom zdravlju. U mnogim od takvih slučajeva, moderna medicina nema pravo rješenje. To se za Ajurvedu ne može reći, jer je ona zdravstvena nauka u čijem je centru sam pacijent.
Jedinstvenost Ajurvede je što svakog pojedinca liječi drugačije. Ovo je potpuno drugačiji pristup u odnosu na druge medicinske sisteme, posebno modernu medicinu, koja jednako tretira sve ljude koji boluju od iste bolesti. Nedostatak individualne specifikacije je razlog zašto se povremeno odbacuju moderne korektivne mjere, katastrofalnim neželjenim dejstvima. Ovo se nikad ne može desiti tokom terapije orijentisane na samog paciejnta, u Ajurvedi.
Ajurveda i hitna medicinska njega
Ova normativna nauka treba da bude adekvatno integrisana sa napretkom u nauci i tehnologiji za uspješno upravljanje bolestima i za postizanje rezultata zasnovanih na dokazima. Brojne tehnike akademske moderne nauke, posebno nauka o životu, mogu naći svoju primjenu u Ajurvedi, do te mjere da su u saglasnosti sa direktnim ili indirektnim prihvatanjem Vedas, Yukti (razumljivo prihvatanje u Vedas), i anubhava (doživljaj željenog iskustva). Kao i Vedas, i Ajurveda ima veoma slobodan pristup sistemu znanja. Ajurvedski ljekari moraju biti dobro obaviješteni o napredovanju u sferi nauke o zdravlju, i dovoljno liberalni da zo znanje i primijene. Ajurveda može biti obogaćenja tehnologijom za olakšavanje života, biohemijskim istraživanjima, kliničkom patologijom i raznim dijagnostičkim tehnikama kao što je CT skener, magnetna rezonanca, ultrasonografija, i druge. Ako je komplementarna sa ovim tehnikama, Ajurveda može obezbijediti kvalitetnu hitnu medicinsku proceduru, to je ono što će tek biti popularizovano. Međutim, ovaj papir nije dovoljan da se osvrnemo na autorovo iskustvo u vođenju hitnih medicinskih slučajeva, uključujući i intenzivnu medicinsku njegu.
Zaključak
Napredak Ajurvede umnogome je pogođen socio-političkim i kulturnim uticajima u našoj zemlji, u zadnjih nekoliko vjekova. Srećom, Datatreja Nasljeđe neprekidno je gurala naprijed dinamični proces svaruparaksa (čuvanje literature u originalnoj formi), artha raksa (čuvanje značenja literature) i prayoga raksa (primjena principa). Kroz kontinuirane odgovore ljekara ovog nasljeđa na različite medicinske izazove čovječanstva, opremili su se znanjem za prevenciju bolesti, liječenje raznih oboljenja, i širenje svojih znanja na hitne situacije, industrijske katastrofe, epidemije, traumatska neurolopka stanja i kritične situacije.,
Ajurvedska literatura je ogromna i bogata mudrostima, a ajurvedski koncept farmacije jasan po pitanju toga da je sve što postoji u prirodi ljekovito, ako se pravilno iskoristi. Bilioni medicinskih formula mogu biti spravljeni za liječenje bilo kakve bolesti, bilo koje osobe.
Uprkos svemu ovom, Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) Ajurvedi je dodijelila neravnopravan status – status „alternativne medicine/komplementarne medicine“, potpuno ignorišući neuporedive terapeutske potencijale, koji često i prevazilaze modernu medicinu.
Ajurveda svoj uspjeh duguje holističkom pristupu i čvrstoj osnovi koja počiva na vedskoj mudrosti. Ajurveda može ljudima koji pate da obezbijedi liječenje, i omogući vođenje produktivnog života, kao i dostizaje glavnog životnog cilja – moksa (oslobođenje).
Pitanje je sata kada će ogromni potencijali ovog načina liječenja biti shvaćeni, i zatraženo utočište u svetilištu ove vedske nauke za poboljšanje ukupnog stanja svjetskog zdravlja!
Za dalje čitanje:
- Teaching notes of my beloved Guru, Swami Datta– treya, Athreya Heritage, oldest order of Ayurvedic physicians.
- Centers for Disease Control and Prevention, Leading Causes of Death, [Online:Web] URL: http://www.cdc.gov/nchs/FASTATS/lcod.htm, accessed on 24th Dec 2011
Učenik Swamija Datatreja i Predsjednik of INFOARTT, Adresa: South Palace, Palace Road, Putheyadom, Kanjoor, Ernakulam (Dist.) – 683575, Kerala; Email: drraghavan1@ gmail.com
